Milivoj Ašner
Đuro Milivoj Ašner (21 Nisan 1913 - 14 Haziran 2011) Nazilerin müttefiki olan Ustaşa rejimi altında ırkçı yasaları uygulamak ve yüzlerce Sırp, Yahudi ve Çingene'yi sınır dışı edilmesi ve sınır dışı etmekle suçlanan Hırvatistan Bağımsız Devleti'nde bir polis şefiydi.[1] Simon Wiesenthal Center'ın en çok aranan Nazi savaş suçluları listesinde ve İnterpol'ün de en çok aranan listesinde 4. sıradaydı.[2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ašner, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Hırvatistan-Slavonya Krallığı'nda, Daruvar'da doğdu. 1941'de Hırvatistan'ın Bağımsız Devletinin kurulmasından sonra Požega'da polis şefi oldu. Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin yıkılmasından sonra, yeni bir isim olan Georg Aschner ismini alarak Avusturya'ya gitti.[3]
1992 yılında, Hırvatistan kendini bağımsız ilan ettikten sonra, Ašner Hırvatistan'a döndü. 2004 yılına kadar Požega'da yaşayan Alen Budaj[4] adlı tarihçi, İsrail’deki Simon Wiesenthal Center’ın ortağıydı. Aynı yıl Merkez müdürü Efraim Zuroff, Ašner hakkındaki belgeleri Hırvat Cumhuriyet Başsavcılığına getirdi. Ašner Avusturya'ya kaçtı. 2005 yılında, Hırvatistan Cumhuriyeti onu sivillere karşı suçlarla suçladı ve Avusturya'dan iadesini istedi.
2008 yılında, Avusturya, Ašner’in ciddi şekilde demanstan muzdarip olduğunu ve yargılanamayacağı gerekçesiyle talebi reddetti.[3][5] 2008'de İngiliz tabloid gazetesi The Sun'ın, tıbbi durumundan şüphe uyandırdığı Ašner’in uluslararası bir futbol maçına katıldığını gösterdi.[6]
Kovuşturma çabaları
[değiştir | kaynağı değiştir]2005 yılında Hırvatistan, insanlığa karşı suçlar ve 1941-42 yıllarında Požega şehrinde savaş suçlarına karıştığı gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu.[7] Şubat 2006’da, Avusturya yargı yetkilileri, Ašner’i tutuklayıp tutuklamayacağına karar vermeye yakın olduklarını söyledi. Avusturyalı yetkililer başlangıçta, Avusturya vatandaşı olduğu için Hırvat makamlarına teslim edilemeyeceğine karar verdi.
Interpol'ün en çok aranan listesinde kaldı[8] ve Simon Wiesenthal Center tarafından en çok aranan dördüncü Nazi olarak kabul edildi.[9][10]
Haziran 2008'de gazeteciler, Avusturya hükümetinin sağlık durumunun kötü olduğunu iddia etmesine rağmen, yaşadığı Klagenfurt'taki Hırvatistan'ın bulunduğu Avrupa Şampiyonası futbol maçındaki varlığına dayanarak fiziksel olarak formda göründüğünü bildirdi.[11] Carinthia Valisi Jörg Haider, tartışmalara katılarak, Ašner'in ailesini dostane olarak övdü ve Ašner’i "yıllarca aramızda barış içinde yaşadığı ve yaşayabilmesi gerektiğini söyledi. Bu yorum, daha fazla eleştiriye neden oldu ve Simon Wiesenthal Center'dan Efraim Zuroff, Haider'in görüşlerinin "Avusturya'da var olan ve bazı çevrelerde şüpheli Nazi savaş suçlularına aşırı derecede sempati duyduğu politik atmosferi" yansıttığını söyledi.
Hırvatistan'da 19 Haziran 2008'de yayınlanan bir röportajda Ašner, sınır dışı edilmelere karıştığını kabul etti, ancak sınır dışı edilenlerin, genellikle inanıldığı gibi, ölüm kamplarına değil, vatanlarına götürüldüğünü ileri sürdü. Vicdanının açık olduğunu ve Hırvatistan'da yargılanmaya istekli olduğunu iddia etti, ancak sağlığının bir sorun olduğunu iddia etti. Aynı haftaki bir muayenede, yine zihinsel olarak uygun olmadığına karar verildi. Zuroff, Ašner'in durumuyla ilgili numara yaptığını veya abarttığından şüphesini dile getirdi.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Milivoj Ašner, 14 Haziran 2011 tarihinde Klagenfurt'taki bir Caritas huzurevindeki odasında, 98 yaşında öldü. Ölümü 20 Haziran 2011'de açıklandı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ratni zločinac Milivoj Ašner umro u Klagenfurtu u 98. godini". Večernji list (Hırvatça). 20 June 2011. 4 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 July 2012.
- ^ Ya'ar, Chana (20 June 2011). "WWII Nazi War Criminal Milivoj Asner Dies Free in Austria". Arutz Sheva. 4 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 July 2012.
- ^ a b G.J. (20 June 2011). "Preminuo šef ustaške policije Milivoj Ašner". Dnevnik Nove TV. 24 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 July 2012.
- ^ "Peace of mind: Success in Online Casinos". balkanpeace.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2016.
- ^ A., R. (20 June 2011). "Arşivlenmiş kopya" Преминуо Миливој Ашнер. Politika (Sırpça). 17 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 July 2012.
- ^ "Page not found – The Sun". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019.
- ^ "Praise for 'treasured' Nazi suspect revives accusations that Austria is sheltering him" 10 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Associated Press (International Herald Tribune), 20 Haziran 2008
- ^ "Ašner's entry in Interpol Wanted list". 22 June 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 June 2008.
- ^ Simon Wiesenthal Center (SWC)'s Annual Report and Most Wanted List 19 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, released 30 April 2008; accessed 2008-06-17
- ^ "Fugitive Hunt", Dateline World Jewry, World Jewish Congress, July/August 2008
- ^ Brian Flynn, "We find wanted Nazi at footie", The Sun (UK), 16 June 2008
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Holocaust Encyclopedia Entry on Yugoslavia 25 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., U.S. Holocaust Memorial Museum website